Bölgemizde ve çevre illerde (İstanbul’da, Tekirdağ’da, Kırklareli’nde , Edirne’de) Çorlu ,Çerkezköy, Ergene ilçelerinde, Avrupa Serbest Bölgede ve Velimeşe OSB’de Yangın Tesisatı Periyodik Kontrol Hizmetini, uzun yıllara dayanan Endüstriyel Tesislerde Yangın Tesisatı İşletme tecrübesi doğrultusunda sunuyoruz.
Yangın Tesisatı Periyodik Kontrolündeki Amaç Nedir?
Yangın Tesisatı Periyodik Kontrolündeki amaç, zaman ve işletme koşullarının tesisatta ve ona bağlı çalışan ekipmanlarda yaratacağı olası yıpranma durumunu periyodik olarak tespit etmek amacıyla ilgili standartlarda tanımlanan ölçüm ve testlerin yapılması, ölçüm ve testlerden elde edilecek sonuçların ise tasarım parametreleri ile kıyaslanarak tesisat uygunluk durumunun belirlenmesidir. Unutulmamalıdır ki Periyodik Kontrol sadece yasal gerekliliğin yerine getirmek için düzenlenen bir doküman değildir.
Yangın Tesisatında Yetkinlik Neden Önemli ?
Yangın Tesisatını diğer tesisatlardan ayıran en önemli fark günlük işletme ihtiyacına hizmet etmemesi nedeniyle, uygunsuzluk durumunun tespit edilmesi için ilave emek ve uzmanlık gerektirmesidir.
Yangın esnasında korunma sistemlerinin tasarıma uygun olarak çalışması İnsan Hayatı, Proses Emniyeti ve Çevre Güvenliği için önem arz etmektedir. Periyodik kontrolü ve testi ilgili standartlara göre yetkin kişiler tarafından yapılan Yangından Korunma Sistemleri, can ve mal kayıplı yangın olaylarını erken safhada kontrol altına alacaktır.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik’te Yangından Korunma Sistemlerinin ilgili standartlarda belirtilen periyodik kontrole ve teste tabi tutulması şart koşulmakta ayrıca ilgili standartlara uygun olarak tasarlanıp devreye alınan sistemlerin çalışmamasından kaynaklanacak sorumluluk işletmeci kuruluşa (İşveren ve İşveren vekiline) verilmektedir.
Sprinkler Tesisatı, Yangın Dolabı Tesisatı, Hidrant Tesisatı, Yangın Pompa İstasyonu, Gazlı Söndürme Sistemi Tesisatı ve Yangın Suyu Tankı Periyodik Kontrolü konusunda uzmanlaşmış kişinin periyodik kontrol esnasında tespit edeceği uygunsuzlukların zamanında giderilmesi can ve mal güvenliğini tesis ederken aynı zamanda iş sürekliliğine katkı sağlayacaktır. Uzman kişinin EkipNet kaydı asgari niteliklerden sadece birisi olarak değerlendirilmeli, bununla birlikte Endüstriyel Tesislerde Yangın Tesisatı İşletme tecrübesi mutlaka aranmalıdır. Diğer taraftan Yangın Tesisatı Bakımı yapan ekibin bir üyesinin Periyodik Kontrolü gerçekleştirmesi Çift Göz İlkesi ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereğince de mümkün değildir.
Yangın Tesisatında Tadilat Sonrasında Neler Yapılmalıdır?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik gereğince , tesisatlarda her türlü proje değişikliği gerektiren tadilat sonrasında ilave tedbirlerin işveren tarafından alınması gerekmektedir. Sadece yetkin kişilerin yapacağı Periyodik kontrol Hizmeti ile bu gerekliliklerin tanımlanması ve takibi mümkün olacaktır.
Periyodik Kontrol Sırasında Aranacak Tesisat Projelerine Yönelik Düzenlemeler Nelerdir?
https://isekipmanlari.csgb.gov.tr/sorucevap.aspx
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Ek-III 2.3.5, 2.3.6 ve 2.3.7 maddelerine göre yangın mekanik tesisatı, yalgın algılama ve uyarı, havalandırma ve klima tesisatları, elektrik, topraklama ve yıldırımdan korunma tesisatları için tesisat projesi aranır. Bu projelerle ilgili detaylar mezkur maddelerde açıklanmış olup, 3 maddenin yürürlük tarihi 31/12/2023 olarak belirlenmiştir.
Bölgemizde ve çevre illerde (İstanbul’da, Tekirdağ’da, Kırklareli’nde , Edirne’de) Çorlu ,Çerkezköy, Ergene ilçelerinde, Avrupa Serbest Bölgede ve Velimeşe OSB’de Yangın Tesisatı Periyodik Kontrolü Proje Zorunluluğu yürürlük tarihinden önce Yangın Tesisatı Proje Hizmetini, Yangın Tesisatı Yetki Belgesine ve Yangın Tesisatı İşletme Tecrübesine sahip Makine Mühendisimiz’den alabilirsiniz.
Yangın Tesisatı Periyodik Kontrolü Nasıl Yapılır ?
2013 yılında sunduğumuz bu bildiride
(VII. Ulusal İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi, 18-20 Nisan 2013, C.YERLİGİL) ,
Yangından Korunma Sistemlerine sahip olan işletmelere Amerikan Yangından Korunma Birliği’nin (NFPA) 25, 72, 12 ve 2001 numaralı standartları temel alınarak periyodik kontrol ve test yöntemlerinin genel prensipleri ile periyotları verilmektedir.
| SİSTEM | PERYOT | PERİYODİK KONTROL VE TEST YÖNTEMİ |
| SULU SÖNDÜRME SİSTEMLERİ (SPRİNKLER) | ||
| Islak Borulu Sistem | Ayda bir | Manometrede işletme basıncının sağlandığı gözlemlenir. |
| 3 Ayda bir | Test drenaj vanası açılarak akış anahtarının çalışması test edilir. Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Ana drenaj vanası açılarak su besleme hattının ve vanaların açık olduğu gözlemlenir. Su beslemesi sadece basınç düşürücü veya geri akış önleyici montaj edilen hattan sağlanıyorsa, sistemlerden en az birine 3 ayda bir drenaj testi yapılır. Tüm tesisat mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. | |
| Kuru Borulu Sistem | Ayda bir | Manometrelerde besleme suyu basıncı ve hava basıncının işletme değerlerini sağladığı gözlemlenir. Hava basıncının uzak kontrol noktasından düzenli izlenmediği durumlarda kontrol peryodu hafta bir olarak değerlendirilir. |
| 3 Ayda bir | Test drenaj vanası açılarak su beslemesi ve akış alarmı kontrol edilir. Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Besleme vanası kısmi açık pozisyondayken trip testi yapılır. Tüm tesisat mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. Kuru boru vanasının içi gözle kontrol edilir. | |
| 3 Yılda bir | Besleme vanası tam açık pozisyondayken trip testi yapılır. | |
| Ön Tepkili Sistem | Ayda bir | Manometrelerde besleme suyu basıncı ve hava basıncının işletme değerlerini sağladığı gözlemlenir. Hava basıncının uzak kontrol noktasından düzenli izlenmediği durumlarda kontrol peryodu hafta bir olarak değerlendirilir. |
| 3 Ayda bir | Test drenaj vanası açılarak su beslemesi ve akış alarmı kontrol edilir. Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Besleme vanası kısmi açık pozisyondayken trip testi yapılır. Tüm tesisat mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. Ön tepkili vananın içi gözle kontrol edilir ve temizlenir. | |
| 3 Yılda bir | Besleme vanası tam açık pozisyondayken trip testi yapılır. | |
| İtfaiye Bağlantı Ağızları | 3 Ayda bir | Ulaşılabilir olduğu, zarar görmediği ve sızdırmaz olduğu teyid edilir. |
| Baskın Sistem | Ayda bir | Manometrelerde besleme suyu basıncının işletme değerini sağladığı gözlemlenir. |
| 3 Ayda bir | Test drenaj vanası açılarak su beslemesi ve akış alarmı kontrol edilir. Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Besleme vanası tam açık pozisyondayken trip testi yapılır. Tüm başlıkların açık olduğu gözlemlenir. Tüm tesisat mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. Baskın vanasının içi gözle kontrol edilir ve temizlenir. | |
| Köpüklü Sistem | Ayda bir | Köpük pompası çalıştırılır ve köpük tanka yönlendirilir. Köpük seviyesi kontrol edilir. Manometrelerde besleme suyu basıncının işletme değerini sağladığı gözlemlenir. |
| 3 Ayda bir | Köpük hattı pislik tutucusu kontrol edilir. Test drenaj vanası açılarak su beslemesi ve akış alarmı kontrol edilir. Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Besleme vanası tam açık pozisyondayken trip testi yapılır.Test öncesi korunan mahalin zarar görmemesi için hazırlık yapılır. Çıkış nozıllarından solüsyon numunesi alınır. Tüm başlıkların açık olduğu gözlemlenir. Tüm tesisat mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. Baskın vanasının içi gözle kontrol edilir ve temizlenir. | |
| 10 Yılda bir | Köpük tankı temizlenir ve hidrostatik olarak test edilir. (Köpüğün üreticinin tanımladığı koşullarda tutulması koşuluyla değişim süresi ürün kataloğunda belirtilen ömre eşit alınır.) | |
| Hidrantlar | Ayda bir | Ulaşılabilir olduğu ve zarar görmediği teyid edilir. |
| Yılda bir | Kirli su dreyn edilir. Kuru hidrantın drenaj olduğu teyid edilir. Gresörlüğü yağlanır ve mekanik hasar var mı kontrol edilir. | |
| Boru Tesisatı | Yılda bir | Mekanik hasar ve korozyon açısından gözle kontrol edilir. |
| 5 Yılda bir | Tam akış testi uygulanır ve elde edilen basınç ve akış değerleri tasarım değerleri ile kıyaslanır. | |
| Yangın Dolapları ve Hortumları | Ayda bir | Ulaşılabilir olduğu ve zarar görmediği teyid edilir. |
| Yılda bir | Hortum serilerek gözle deformasyon kontrolü yapılır. | |
| 3 Yılda bir | Hortuma basınç testi uygulanır ardından gölgede kurutularak sarılır. | |
| Post İndikatörler ve Kesici Vanalar | Ayda bir | Kilitleri kontrol edilir, vanaların açık pozisyonda ve sızdırmaz oldukları teyid edilir. Kilitsiz veya izleme anahtarı olamayan vanalar haftada bir kontrol edilir. |
| 6 ayda bir | (Varsa) Vana izleme anahtarının çalışması kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Bütün kontrol vanaları tamamen kapanır ve açılır, gerekli yerler yağlanır. | |
| YANGIN SUYU BASINÇLANDIRMA SİSTEMLERİ | ||
| Dizel Motorlu Yangın Pompaları | Haftada bir | Çalışma gösterge lambası kontrol edilir. Hat basıncı kontrol edilir. Su akışı olmadan test gerçekleştirilir. Otomatik olarak dizel pompanın tasarım basıncında devreye girmesi gözlemlenir ve minumum 30 dakika çalıştırılır. Rutin dışı ses ve vibrasyon var mı kontrol edilir. Emme ve basma basınçları kaydedilir. Salmastraların hafif su sızdırması beklenir. Yataklarda ve pompa gövdesinde ısınma kontrolü yapılır. Pompanın devreye girme basıncı kaydedilir.Gresörlüklerdeki yağ seviyesi kontrol edilir. Gövde soğutması ve filtresi kontrol edilir.Kontrol svici otomatik pozisyonda olmalıdır. Test süresince yağ basıncının, motor devrinin, su ve yağ sıcaklığının rutin değerlerde seyretmesi beklenir. Karter yağ seviyesi kontrol edilir. Anormal durumlar kaydedilir. Yakıt tankı seviyesi kontrol edilir. Batarya klavuz ışıkları ‘on’ hata ışıkları ‘off’ konumunda olmalıdır. Aküler kontrol edilir. Elektrolit seviyesi kontrol edilir. |
| Elektrikli Yangın Pompaları | Ayda bir | Çalışma gösterge lambası kontrol edilir. Hat basıncı kontrol edilir. Su akışı olmadan test gerçekleştirilir. Otomatik olarak elektrikli pompanın tasarım basıncında devreye girmesi gözlemlenir ve minumum 10 dakika çalıştırılır. Rutin dışı ses ve vibrasyon var mı kontrol edilir. Emme ve basma basınçları kaydedilir. Salmastraların hafif su sızdırması beklenir. Yataklarda ve pompa gövdesinde ısınma kontrolü yapılır. Pompanın devreye girme basıncı kaydedilir. Gresörlüklerdeki yağ seviyesi kontrol edilir. Gövde soğutması kontrol edilir. Kontrol svici otomatik pozisyonda olmalıdır. |
| Jokey Pompa | Ayda bir | Basınç düşürülerek jokey pompanın çalışması kontrol edilir. |
| Dizel Motorlu Yangın Pompaları | 3 Ayda bir | Yakıt filtresi temizlenir. |
| Yılda bir | Karter yağı ve yağ filtresi değiştirilir (maksimum 50 saatte). | |
| Dizel Motorlu ve Elektrikli Yangın Pompları | Yılda bir | Üreticinin talimatlarına göre önleyici bakım programı uygulanır.Akışın sıfır, nominal değerinde ve nominal değerin % 150 seviyesinde olduğu şartlarda performans testi gerçekleştirilir. Emme ve basma basınçları kaydedilir. Elde edilen değerler pompa eğrisi ile karşılaştırılır. |
| Yangın Suyu Tankları | Ayda bir | (Don riski varsa) Su sıcaklığı kontrol edilir. Düşük sıcaklık alarmı uzaktan izlenmiyorsa kontrolu haftada bir yapılır. Soğuk havalarda sıcaklık ölçer ayda bir test edilir. |
| 3 Ayda bir | Su seviyesi kontrol edilir. Seviye alarmı uzaktan izlenmiyorsa kontrolu ayda bir yapılır. Tankın dış yüzeyi, ulaşım yolları ve havalığı yıpranmaya ve kapanmaya karşı kontrol edilir. Pislik tutucu kontrol edilir. | |
| 6 Ayda bir | Su seviye alarmı test edilir. | |
| 5 yılda bir | Tankın iç yüzeyi korozyona karşı incelenir. Yıpranma var ise tank boşaltılarak boya kalınlığı ve duvar kalınlığı değerlendirilir ayrıca vakum testi yapılır. İç yüzey korozyona karşı kaplanmamış ise kontrolü 3 yılda bir yapılır. | |
| GAZLI SÖNDÜRME SİSTEMLERİ | ||
| Temiz Gazlı Söndürme Sistemleri | Ayda bir | Manometreler kontrol edilir. Algılama sistemi göstergeleri kontrol edilir. Manuel butonların ulaşılabilir olduğu teyid edilir. |
| Yılda bir | Tetikleme cihazı basınçlı tüplerden ayrılarak tasarım koşullarında performans testi yapılır. Tüm sviçlerin, damperlerin sesli ve ışıklı uyarı cihazlarının çalışması kontrol edilir. Hortumlar ve sistem parçaları hasarlanmaya karşı kontrol edilir. Gaz kaçağı oluşturacak açıklık yaratılmış mı kontrol edilir, yaratılmışsa izole edilir ve kapı-fan testi yapılır. | |
| 5 yılda bir | Hortumlar hidrostatik olarak test edilir. | |
| Karbondioksitli Söndürme Sistemleri | Ayda bir | Tüp doluluk göstergeleri kontrol edilir. Algılama sistemi göstergeleri kontrol edilir. Manuel butonların ulaşılabilir olduğu teyid edilir. |
| Yılda bir | Tetikleme cihazı basınçlı tüplerden ayrılarak tasarım koşullarında performans testi yapılır. Tüm sviçlerin, damperlerin sesli ve ışıklı uyarı cihazlarının çalışması kontrol edilir. Hortumlar ve sistem parçaları hasarlanmaya karşı kontrol edilir. Gaz kaçağı oluşturacak açıklık yaratılmış mı kontrol edilir, yaratılmışsa izole edilir ve kapı-fan testi yapılır. | |
| 5 yılda bir | Hortumlar hidrostatik olarak test edilir. | |
| ALGILAMA SİSTEMLERİ | ||
| Sistem Ekipmanları | Ayda bir | Sistem akülerinde sızıntı ve elektrolit seviyesi kontrolü yapılır. |
| 3 Ayda bir | İzleme ve akış anahtarlarının yeri ve durumu kontrol edilir. | |
| 6 Ayda bir | Tüm algılama, ihbar ve yangın iletişim ekipmanlarının yeri ve durumu kontrol edilir. Hava örnekleme sistem filtreleri kontrol edilir. | |
| Yılda bir | Tüm dedektörler, ihbar butonları, çakar ışıklı sirenler ve yangın iletişim ekipmanları test edilir. Bu ekipmanların alarm, izleme ve hata sinyalleri kontrol edilir. Akü performans testi yapılır. Tüm ekipmanlar için performanslarını etkileyecek bir değişiklik olmadığı teyid edilir. Üreticinin talimatlarına göre önleyici bakım programı uygulanır. |